Aardgasvrije wijken

Binnen Europa hebben we met elkaar afgesproken om vanaf 2050 geen aardgas meer te gebruiken. Dit staat in het Klimaatakkoord van Parijs. Want aardgas raakt op en is vervuilend. Het winnen ervan zorgt voor aardbevingen zoals die in Groningen en bij het verbranden ervan komt CO2 vrij. Dit draagt bij aan de opwarming van de aarde en zorgt onder andere voor extreme weersituaties zoals hittegolven of lange perioden van regen. Door van het aardgas af te stappen proberen we de opwarming van de aarde tegen te gaan. Het gebruik van aardgas gaat bovendien niet zonder risico’s. Zo kan het koolmonoxidevergiftiging veroorzaken. Voldoende redenen dus om van het aardgas af te stappen.  

Nu verwarmen we onze gebouwen, onze huizen en ons water vooral met aardgas. En veel mensen koken nog op gas. Maar dat gaat veranderen. Het doel is om in 2050 aardgasvrij te zijn. Dat staat in het landelijke Klimaatakkoord. 2050 is nog best ver weg, maar die tijd is hard nodig om samen onze woningen geschikt te maken voor een toekomst zonder aardgas. Dat kan bijvoorbeeld door elektrisch te koken. Of door uw huis en tapwater te verwarmen met een aardgasalternatief zoals een warmtepomp of een warmtenet.

Er zijn verschillende duurzame alternatieven om mee te koken en ons water en huis mee te verwarmen. Het beste alternatief verschilt per gebied of per woning. In Maastricht bewandelen we de weg naar aardgasvrij langs drie routes: via isoleren, het aanleggen van warmtenetten of via (individuele) elektrische oplossingen. Lees meer hierover op Aardgasvrij Maastricht.

We gebruiken aardgas om onze ruimtes te verwarmen, warm water te produceren en om te koken. Maar aardgas raakt op, zorgt voor CO2-uitstoot en draagt bij aan klimaatverandering. Héél Nederland moet daarom uiterlijk 2050 van het aardgas af zijn. Daar krijgt iedereen mee te maken, ook de inwoners van Maastricht. Er zijn meerdere alternatieven voor aardgas, bijvoorbeeld een warmtepomp in de woning, of een warmtenet in de gehele wijk. Iedere wijk heeft haar eigen specifieke kenmerken, waardoor het optimale aardgasalternatief per wijk verschilt.

Er zijn 44 wijken in Maastricht. In 2023 starten 4 gebiedstrajecten. Vanaf 2024 worden jaarlijks nieuwe gebiedsprocessen gestart, om ervoor te zorgen dat alle woningen in Maastricht vóór 2050 van het gas af zijn. Natuurlijk begrijpen we dat deze omslag veranderingen met zich meebrengt en vragen kan oproepen. Daarom zetten wij ons als gemeente in om u zo goed mogelijk te informeren en adviseren over de mogelijkheden en steun te bieden waar nodig. De gemeente zal per wijk met de bewoners op zoek gaan naar het aardgasalternatief dat het beste bij de buurt past. We informeren u tijdig over wanneer we in uw wijk aan de slag gaan.

Bovendien is het tot op zekere hoogte maatwerk. Elke wijk heeft weer eigen specifieke kenmerken en verschillende soorten woningen; van verouderd en slecht geïsoleerd tot nieuwbouw en duurzaam. Dat maakt de stap naar aardgasvrij voor iedere wijk anders.

Als woningeigenaar kunt u ook zelf al aan de slag met het verduurzamen van uw woning. Energie besparen is altijd slim en noodzakelijk om te doen. Dan kan door uw huis goed te isoleren of zelf energie op te wekken met zonnepanelen. Zo bereidt u zich voor op aardgasvrij. En ervaart u gelijk voordelen in het wooncomfort en uw portemonnee.  

• Laat u (door een expert) goed informeren over het verduurzamen van uw woning en de mogelijkheden in uw woning. 
• Heeft u verhuis- of verbouwplannen? Neem hierin mee dat uw huis in de toekomst geen aardgasaansluiting meer heeft. Voorkom dat u nu aanpassingen doet, waarvan u later spijt krijgt.
• Heeft u plannen om uw keuken te vervangen? Kies dan voor elektrisch koken. Een inductiekookplaat is dan meestal de beste oplossing. Ook als u niet gaat verbouwen, kunt u kijken of u al elektrisch kunt gaan koken.

Op zoek naar persoonlijk advies? Dat kan op verschillende manieren. Kijk voor meer informatie op de pagina Zelf verduurzamen. Of ga eens langs bij het Klimaathuis.

Wat kunt u als woningeigenaar nu al doen en wanneer is het slimmer om nog even te wachten met het nemen van maatregelen? De komende jaren tot 2030 geldt het volgende advies:

Als huurder van een woning (of bedrijfspand) bent u in eerste instantie afhankelijk van uw verhuurder. Uw verhuurder is verantwoordelijk voor het aardgasvrij maken van de woning. U hoeft als huurder in principe niet zelf aan de slag. Wilt u energiebesparende maatregelen nemen in uw huurwoning, dan heeft u vaak toestemming van uw verhuurder nodig. Vraag ook naar de energieplannen van uw verhuurder. Zo voorkomt u onnodige ingrepen. 

Als lid bent u samen met uw medeleden verantwoordelijk voor het aardgasvrij maken van het gebouw. Wilt u samen met uw medebewoners aan de slag? De gemeente heeft hiervoor de VvE-energiebalie ingericht. Deze organiseert workshops, cursussen en infocafés. Daarnaast kunt u voor persoonlijk advies ook een afspraak maken via Vve-Balie [at] Maastricht.nl (vve-Balie[at]Maastricht[dot]nl) of +31 (0)6  52 08 63 93. 

Dat hangt af van het aardgasalternatief. In sommige gevallen zullen er aanpassingen aan uw woning nodig zijn.

In het geval van een warmtepomp moet een woning goed geïsoleerd zijn. De CV-ketel wordt vervangen door een boilervat binnen (binnenunit) waar een voorraad warm water in zit en er komt een apparaat buiten (de buitenunit) dat eruit ziet als een grote airco. De buitenunit van een warmtepomp kan geluid maken wanneer de buitentemperatuur rond of onder het vriespunt ligt.

Bij een warmtenet wordt het warme water via buizen in de grond naar uw huis vervoerd. In uw huis komt in plaats van een CV-ketel een warmteafleverset te hangen die wordt aangesloten op de verwarmingsbuizen. Zo wordt de warmte van het warmtenet overgedragen aan de radiatoren of vloerverwarming in uw woning. Wellicht zijn er kleine aanpassingen nodig voor de aansluiting. De aanleg van een warmtenet kan wel zorgen voor enige overlast. Bijvoorbeeld omdat de straat openligt voor het aanleggen van leidingen. De gemeente zal de aanleg waar mogelijk combineren met andere werkzaamheden zoals rioolvernieuwing of herinrichting van de openbare ruimte.

Lees meer over de voor- en nadelen van een warmtepomp. Of vraag vrijblijvend advies aan de energiecoaches van het Klimaathuis.

Het doel is dat in 2050 alle gebouwen in Nederland zijn overgestapt op een aardgasalternatief. Dat is een lange tijd, maar de opgave is enorm: er zijn in Nederland zo’n 7 miljoen woningen en 1 miljoen andere gebouwen met een aardgasaansluiting. Een aantal zaken speelt mee bij de planning.

We willen zoveel mogelijk aansluiten op logische momenten, zoals een verhuizing, renovatie of verbouwing. Dat scheelt in de kosten. Hetzelfde geldt voor onderhoud aan de aardgasleidingen, of renovaties van woningbouwcorporaties.

Bij oude woningen zal vaak stap voor stap gewerkt worden: eerst isoleren, daarna pas van het aardgas af. Nieuwere woningen zijn al goed geïsoleerd en kunnen in één keer overstappen.

Het tempo is ook afhankelijk van het gekozen aardgasalternatief. Als een wijk individuele oplossingen krijgt, kan elke inwoner zijn eigen tempo kiezen. Maar voor een warmtenet is het belangrijk dat alle woningen op een bepaald moment klaar zijn voor de nieuwe infrastructuur.

De kosten die gepaard gaan met het aardgasvrij maken van uw woning is afhankelijk van het type woning en het aardgasalternatief waarvoor u kiest. Wanneer uw huis bijvoorbeeld niet goed geïsoleerd is, zult u eerst verduurzamingsmaatregelen moeten nemen die gepaard gaan met aanpassingen aan uw woning. Dat vergt investeringen. Deze leveren tegelijkertijd weer besparingen op door een lager energieverbruik en zorgen bovendien voor meer wooncomfort. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld het zelf opwekken van energie door het plaatsen van zonnepanelen. Bovendien komen deze investeringen ten goede aan de waarde van de woning. Immers, een beter energielabel betekent een hogere woningwaarde.

De eigenaar van de woning is verantwoordelijk voor de investering. Bent u huurder van een woning? Dan is uw verhuurder verantwoordelijk. Woningeigenaren kunnen rekenen op subsidies en leningen van de Rijksoverheid en provincie. Op dit moment onderzoekt de Rijksoverheid welke financiële regelingen nodig zijn om de overgang naar aardgasvrij voor iedereen betaalbaar te maken en welke subsidies eventueel beschikbaar komen. Bovendien kunnen de kosten beperkt worden door met meer mensen tegelijk een initiatief te starten om aardgasvrij te worden. De gemeente moedigt eigen initiatieven aan en kijkt waar ze de inwoners kan ondersteunen.

Het aardgasvrij maken van uw woning is nog geen verplichting. Iedere woningeigenaar bepaalt momenteel zelf hoe en wanneer de woning aardgasvrij wordt. Bent u huurder? Dan is de verhuurder (particulier of woningcorporatie) verantwoordelijk voor het aardgasvrij maken van uw woning.

U kunt altijd nadenken over wat voor u en uw buren het beste alternatief is en samen een eigen initiatief beginnen. Bijvoorbeeld door samen met uw buren te kijken naar het aanschaffen van zonnepanelen of een warmtepomp. Op die manier kunt u de kosten voor elektrische oplossingen beperken. De gemeente moedigt eigen initiatieven aan en kijkt waar ze de inwoners kan ondersteunen. Heeft u ideeën voor het aardgasvrij maken van uw wijk? Neem contact met ons op via post [at] maastricht.nl (post[at]maastricht[dot]nl).

Kijk voor meer informatie op de pagina Zelf verduurzamen. Of ga eens langs bij het Klimaathuis aan de Groene Loper. Hier krijgt u vrijblijvend advies van de energiecoaches over het verduurzamen van uw woning.